Cumhurbaşkanı açıklıyor: Asgari ücret için beklenen zam oranı net karar ne?
Milyonlarca kişiyi ilgilendiren asgari ücret artış oranı için kritik pazarlık, Aralık ayının ilk günlerinde yapılacak toplantıyla başlayacak. Peki asgari ücrette beklenen artış oranı nedir? Asgari ücret ne zaman netleşecek? Asgari ücret tartışması bu yılın başlarında gündeme gelirken, asıl pazarlık Aralık ayında yapılacak ilk toplantıyla başlayacak. Artış oranının bu yıl yüzde 20’nin üzerinde olması beklenirken, yapılacak.
Asgari ücret, asgari ücret tespit komisyonu tarafından belirlenir. Bu komisyonda devleti temsil eden beş kişi var. Bu yıl için Türk-İş’ten işçi tarafını temsilen beş temsilci, işveren örgütü tarafından seçilecek beş temsilci arasından farklı iş kolları için en fazla işçiye sahip en yüksek işçi örgütü tarafından seçilecek beş temsilci, yani Türk-İş’ten beş temsilci farklı iş kollarında en fazla işveren olan TİSK’tir. Beş temsilciden oluşan komisyon asgari ücreti belirler. Devlet, işçiler ve işverenler komisyonda eşit temsilcilerle yer almaktadır.
Asgari ücret günlük ihtiyaçlara göre belirlenir ve sadece çalışan bazındadır. Asgari ücret, kişinin ihtiyaçlarına göre belirlenen bir ücrettir. Asgari ücretli işçiler genellikle bu ücretle ailenin geçimini sağlar, ancak kural olarak aile değil, çalışan kişinin ihtiyaçları esas alınır. Asgari ücret ise ülkenin sosyal ve ekonomik durumu, ücretlilerin yaşam endeksleri, fiilen ödenen ücretlerin genel durumu ve yaşam koşulları dikkate alınarak belirlenmektedir.
Gelir kriteri, gelir testi limiti, gündelikçi için ödenen prim, 65 yaş için bireysel emeklilik devlet katkı payı tutarı gibi parametreler de asgari ücrete endekslidir. Asgari ücret arttıkça tüm bu parametreler değişecektir. Asgari ücretin artmasıyla birlikte işgücü piyasasındaki ücret düzeyi de değişmektedir. 2016 yılında yüzde 30’a varan asgari ücret artışının ardından ortalama ücretler de arttı. Bu yıl da benzer bir durum ortaya çıkabilir. Dolayısıyla artış tüm çalışanları ilgilendiriyor.
Yüzde 20’yi geçmesi bekleniyor
Bu miktarla satın alınabilecek mal ve hizmet miktarı asgari ücretten daha önemlidir. Bu çerçevede, piyasalardaki oynaklık nedeniyle bu yıl asgari ücret tutarının yıllık yerine altı aylık olarak değiştirilmesi mümkün olabilir. Öte yandan asgari ücretin vergiden hariç tutulması, damga vergisinin kaldırılması, asgari ücretlilere ulaşım, ısınma ve barınma gibi konularda destek sağlayacak tedbirlerin hayata geçirilmesi mümkün olabilir. Konfederasyonların talepleri ilk görüşmeden sonra netlik kazanacak.
Öte yandan TİSK tarafı, asgari ücretteki artışla birlikte işverenin maliyetlerinin bir kısmının karşılanması için önerilerde bulunacak. Ancak işçi ve işverenlerin asgari ücret üzerindeki vergi yükü konusunda ortak bir söyleme sahip olmaları önemlidir. Öte yandan, bugünden itibaren artış oranının bu yıl yüzde 20’nin üzerinde olacağını tahmin etmek mümkün.
Rakam yıl sonundan önce kesinleşecek
Asgari ücret tespit komisyonu ilk toplantısı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ev sahipliğinde yapılıyor. İkinci toplantıya Türk-İş, üçüncü toplantıya ise TİSK ev sahipliği yapıyor. Bu toplantılardaki istişareler sonrası son toplantı yine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ev sahipliğinde yapılarak asgari ücret rakamı belirleniyor. Bu toplantılar aralık ayında başlayacak ve yıl bitmeden asgari ücret rakamı belirlenecek.
